Sabahattin Ali Hayatı ve Kitapları

Sabahattin Ali, 25 Şubat 1907′ de Gümülcine’ de doğdu. Babası Selahattin Ali Bey’in görevi(piyade yüzbaşı) nedeniyle ilköğrenimini İstanbul, Çanakkale ve Edremit’in çeşitli okullarında tamamladı. 1921’de Edremit’ e göç ettiklerinde bölgenin Yunan işgali altında olması nedeniyle babasının emekli maaşını alamaması zor bir hayat geçirmelerine sebep oldu. Ortaöğretimini Balıkesir Öğretmen Okulu’nda parasız yatılı olarak 5 yıl okudu. Daha sonra 1926 yılında İstanbul Öğretmen Okulu’ndan mezun oldu. Yozgat’ta 1 yıl kadar ilkokul öğretmenlik yaptıktan sonra M.E.B’nin yaptığı sınavda başarılı oldu ve Almanya’da iki yıl öğrenim gördü. Türkiye’ye döndükten sonra da Bursa, Aydın ve Konya’da öğretmelik yaptı.

  Konya’da arkadaşları ile yaptığı toplantıda Atatürk’ü yeren bir şiir okuduğu gerekçesiyle, Konya ve Sinop cezaevlerinde yattı. Sonra af yasası ile serbest bırakıldı. Atatürk’ e sevgisini anlatan şiiri yazması ile de 1934’de Bakanlık Neşriyat Müdürlüğü’ne çalışmaya başladı. Bir yıl sonra Aliye Hanım ile evlendi, 1936’da askere alındı. 1941-1945 yılları arasında Ankara Devlet Konservatuarı’nda Almanca Öğretmenliği yaptı.

  ”İçimizdeki Şeytan” romanı bazı kesimlerin tepkisini aldı. İstanbul’da 1945 yılında gazetecilik yapmaya başladı. Gazetenin tahrip edilmesi sonucu, Aziz Nesin ve Fırat Ilgaz ile birlikte Marko Paşa, Malum Paşa gibi siyasal mizah dergilerini çıkardı. Bu dergilerde İsmet Paşa’ya hakaret edildiği gerekçesiyle dergiler kapatıldı ve 3 ay hapis yattı. Daha sorna 1948’de başka bir dava nedeniyle 3 ay daha hapis yattı. Hapisten çıkınca işsizlik ve baskılar nedeniyle yurtdışına gitmek istese de pasaport verilmediği için, yasal olmayan yollarla Bulgaristan’a kaçtı. Kaçarken Ali Ertekin adlı kaçakçıyla anlaşmış ve resmi açıklamaya göre bu kaçakçı Sabahattin Ali‘yi “milli hislerini tahrik ettiği için” sopayla öldürmüştür. Cesedi 2 Nisan 1948’de Bulgaristan sınırında bulundu.

Sabahattin Ali Edebi Kişiliği

  Yazar, yazın hayatına şiir ile başlamış, hece ölçüsüyle yazdığı şiirleri Çağlayan dergisinde yayımlanmıştır. Servet-i Fünun, Güneş, Hayat, Meşala gibi dergilerde yazdı. Öykücülüğe de başlamış olan yazar, ilk öyküsü ”Bir orman Hikayesi” ni 1930’da Resimli Ay’da yayımladı. Anadolu insanına yaklaşımı edebiyata farklı bir tarz kazandırdı. Aydınların ve kentli insanların Anadolu insanını küçük görmesini, mazlumların acılarını ve sömürülmesini ele aldı. 1937 yılında çıkardığı ”Kuyucaklı Yusuf” edebiyatımızda gerçekçi romanın örneklerinden oldu. ”Aldırma Gönül” gibi bir çok şiiri de bestelenmiştir. Yazarın bütün eserlerine buradan ulaşabilirsiniz.

Yazar Hakkında Düşüncelerim

  ”Kürk Mantolu Madonna” baş yapıtı benim yazar ile tanışmama vesile oldu. Çoğu arkadaşım bu romanın çok etkileyici olduğunu söyleyip duruyordu. Kitabı satın aldım, ama uzun bir süre sonra okudum. ”Vadideki Zambak”tan sonra beni en çok etkileyen romandır. Romanı bazı kişiler sadece aşk romanı olarak algılıyor. Kitabın konusu aşk konusundan ötedir. Romanın kahramanı, Raif Efendi, içe dönük bir kişiliktir. Romanı okuduğunuzda Raif Efendi’nin neden bu kadar içe dönük, pasif olduğunu, bu hale neden geldiğini çok iyi bir şekilde anlıyorsunuz. Kitap hayatta bazı insanların karakterlerinin tuhaf olduğunu, neden o şekilde davrandıklarını bilmeyiz. Bize göre normal değillerdir. O kişilere ön yargıyla bakarız. İşte bu kitabı okuyunca, yaptığımız hatayı anlıyoruz. Sabahattin Ali, konuyu öyle bir işlemiş ki, önyargılarınızdan arınıyorsunuz. Yazarın kendisinin de roman hakkında söylediği söz,romanın sadece aşk konusundan ibaret olmadığını kanıtlıyor:  ”Dünya’nın en basit, en zavallı, hatta en ahmak adamı bile, insanı hayretten hayrete düşürecek ne müthiş ve karışık bir ruha maliktir!… Niçin bunu anlamaktan bu kadar kaçıyor ve insan dedikleri mahluku anlaşılması ve hakkında hüküm verilmesi en kolay şeylerden biri zannediyoruz?”

  Romandan sonra yazarın ”Kuyucaklı Yusuf” romanını ve iki öykü kitabını satın aldım. Yazarın öyküleri de bir o kadar güzel, anlamlı, düşündürücü. Yazar ile tanışmayanlar için hala geç değil. Size çok şeyler kazandıracaktır. Hele yazın hayatına atılmak isteyen varsa, Sabahattin Ali‘nin eserlerini incelemelidir.

  Bugün yazarın ölüm yıl dönümü. Bu yazıyı da o yüzden hazırlamak istedim. Allah rahmet eylesin, diyorum. Bize böylesi güzel eserler bıraktığı için de teşekkür ediyorum. Yazar hakkında Edebiyathaber‘deki güzel yazıya buradan ulaşabilirsiniz.

Kaynak: wikipedia.org/wiki/Sabahattin_Ali, görsel: edebiyathaber