kadin ve bayan arasindaki fark

Bu başlıkta bir yazı hazırlamamın sebebi, sosyal medyada birkaç kere ‘‘Bayan kelimesini kullanmayın, kadın kelimesini tercih edin” gibi ifadelerle karşılaşmamdır. Artık ben de yazılarımı yazarken ya da paylaşım yaparken bayan kelimesini kullanmaktan çekiniyorum. Çünkü bu kelimeden hoşnut olmayanlar varmış.

İki kelimenin farkını tam olarak bilmediğim için internetten araştırdım ve ”bayan” kelimesinin cinsiyet ayrımı için kullanıldığını ya da kullananların olabileceğini öğrendim. Hatta bu kelimenin kullanılmasına şiddetle karşı çıkan varmış. Feministler veya kadın hakları savunucuları bu kelimeyi kullanmıyorlar ve kullandırtmıyorlarmış.

Okuduğum makalede açıkçası bayan’ın neredeyse küfür derecesinde bir kelime olduğunu savunanlar var. Tam ters bir şekilde kadın kelimesinin kaba olduğunu düşünenler de var. Ayrıca bu iki kelimenin de kullanılmaması ”Hanımefendi” kelimesinin kullanılması gerektiği belirtenler var. Ben biraz afalladım açıkçası:) Bu kadar ayrımın olabileceğini düşünmedim, ya da ayrım olması gerektiğini düşünenlerin var olduğunu.

Kadın ve Bayan Kelimesi Kullanımı

Bayan kelimesi neden kullanılmamalıymış görelim.

  • Bay kelimesinden türediği için
  • Erkeğe erkek deniyor ama kadına kadın denmiyor
  • Kadın kelimesinden utanılmamalı
  • Bayan kelimesi muhafazakar bir kavrammış
  • Bayan kelimesi cinsiyeti yok ediyor
  • Biz kimseyi baymıyoruz, bayan da neymiş

Kendimce yukarıdaki savları düşündüm. Çoğu saçma geldi ama…

  • Bay kelimesinden türemiş olabilir, ben bunda art niyet göremedim. Kelimeler zamanında farklı sebeplerle ya da saçma bir şekilde türetilmiş olabilir. Biz ne yapabiliriz? Bayan kelimesini türeteni bulalım ve kurşuna dizelim.
  • Erkeğe adam da deniyor, oğlan da deniyor, yeri geldi mi adam da deniyor. Aynı şekilde yeri geldi mi bayan, kadın, kız ya da hanımefendi kelimesi kullanılıyor.
  • Bayanın muhafazakar değil de biraz saygıdan dolayı kullandığını düşünüyorum.
  • Bayan kelimesi neden cinsiyeti nasıl yok ediyor? Bayan deyince karşımızdaki insanın erkek mi kadın mı olduğunu mu anlayamıyor muyuz?
  • Şimdi bayan deyince baymak eylemini düşünen arkadaşa da şunu diyeyim. O zaman biz erkeklere de ”bay” diyerek üzerimize bayma fiili yüklenmiş. Sanki bizim baymadan sorumlu olmamız gerekiyor. O zaman bay kelimesi de kullanılmasın.

Bayan ve kadın kavramlarına ve bu kelimelerin yaklaşımlarına art niyet gütmeden bakmaya çalışıyorum. Aklımda cümleler kuruyorum. Diyorum ki bayan, kadın, hanımefendi durum, zaman ve karşımızdaki insana karşı olan yakınlığımıza göre kullanımları değişiyor.

Örnek Cümleler

  • Kadın blog yazarları değil de bayan blog yazarları daha uygun gibi geliyor bana. Bilmiyorum sizce hangisi?
  • Birisi cüzdanını düşürdü ve sesleniyorsunuz: Kadın bakar mısınız? Oldu mu? Tabi ki de hayır. O yüzden bayan bakar mısınız ya da en güzeli hanımefendi bakar mısınız denir. Bana bayan dediler diye geriye bakmazsanız, gitti cüzdan!
  • Mağazadasınız ve siz çalışansınız. Müdür sesleniyor: (Şu) kadın ile ilgilenir misin? Ya da (şu) bayan ile ilgilenir misin? Sizce hangisi doğru?
  • Kürsüdesiniz katılımcılara sesleniyorsunuz: Erkekler ve kadınlar! Olmadı değil mi? Ne kadın uydu ne de erkek. Burada baylar ve bayanlar demekten başka çareniz yok. Bayanlar dedi diye toplantıyı ya da konferansı mı terk edeceksiniz.
  • ”Kadınlar dünyadaki cennetimizdir” diyebiliriz ama ”Bayanlar dünyadaki cennetimizdir” diyemeyiz. Bakın burada kadın daha uygun düştü.
  • Bir arkadaşınız küfür etti ve kızdınız: Burada kadınlar var, küfür etme. Ne kadar da kaba geliyor kulağa. Ama burada bayanlar var, küfretme denilirse daha uygun düşüyor.

Onun dışında bir de kız ve kadın kelimesinden rahatsız olanlar varmış. Bunun nedeni de, kız diyerek ilişkiye girmediğini kadın diyerek de ilişkiye girmiş damgası yerleştiriliyormuş. Haydaa demekten kendimi alamıyorum. Hem bayan denmesin diyorsun hem de kadın denmesin. Peki ne densin arkadaşım size?

  • Kız kelimesi genellikle evlenmemiş ve genç olanlar için denir. Yaşını almış atıyorum, 40 yaşında birisine evlenmemiş olsa da kız denmez. Kadın denir, değil mi? Ayrıca evli kişiler için kadın denmesi de ilişkiye girip girmemesinden dolayı değil, ortamda erkekler varsa biraz daha saygılı olunması ve o kişinin evli olduğunu vurgulamak için denir.
  • Şimdi diyeceksiniz evli olmayan birisi varsa erkekler saygılı olmayacak mı? Tabi ki de olacak, fakat ortamdaki muhabbet o kişinin evli olup olmamasına göre değişecektir.

Sonuç:

Kadın ve bayan kelimesinin kullanımları hakkında benim düşüncelerim bunlar. Bu kelimeleri o kadar da büyütmenin anlamı olmadığını düşünüyorum. Karşınızdaki kişi size saygı duymadıktan sonra isterse prensesim diye hitap etsin; hiç bir anlamı yok. Kelimelere o kadar da takılmayalım. Siz zeki varlıklarsınız, karşınızdakinin art niyetli olup olmadığını anlayabilirsiniz. 

Kadın/bayan/hanımefendi arkadaşlardan yorumlarını bekliyorum. Ayrıca da aşağıdaki anketi doldurursanız sevinirim. Sonuçları çok merak ediyorum. Sevgiler,